Dinsdagochtend 27 oktober, 04:30.
Ik doe geen oog dicht. Niet alleen omdat ik onrustig ben, ik zie ook telkens de telefoon, die naast mij ligt, overgaan. Er komen smsjes binnen met het verzoek om contact op te nemen met journalisten, om terug te bellen. Ik ben het nieuws deze ochtend, dat is wel duidelijk.
Om 7 uur is iedereen uit bed. De telefoon gaat weer. Een verslaggever van het NOS Journaal wil graag langskomen, of dat kan? “Ja hoor, ik zie je wel verschijnen”. Terwijl we aan tafel gaan zitten voor het ontbijt zie ik buiten voor de deur een auto stoppen van RTV-NH. De dame neemt haar camera op de schouder en begint met het filmen van de beide uitgebrande auto’s. Er loopt ook een fotograaf rond te struinen en dus besluit ik om maar even naar buiten te gaan. Maar eerst leg ik de situatie voor aan de rest van het gezin: “Wat willen jullie dat ik nu doe? Moet ik stoppen met de gemeenteraad en alle mensen wegsturen?”. Het is ons allemaal duidelijk wat er vannacht is gebeurd en waarom dit misschien is gebeurd. Iedereen vindt dat ik me niet moet laten kennen en dat ik gewoon moet doorgaan met de goede dingen. Dan sta ik op van de ontbijttafel en ga naar beneden.
De dame van RTV-NH wacht nog op een collega. We praten wat over wat er die nacht is gebeurd. En dan staat de NOS journalist met microfoon voor mijn snufferd. Of ik live in de radio uitzending wat kan zeggen over de gebeurtenissen. Buren rijden langs op weg naar hun werk en stoppen even om mij succes te wensen. Een andere buurvrouw wurmt zich om mij en de radiojournalist heen en gooit een kaartje in de bus. Ze zegt dat zij het nieuws net om 7 uur heeft gezien bij GoedeMorgen Nederland en erg geschrokken is.
Terwijl ik de radioverslaggever buiten te woord sta, brengt Sorrel mij een broodje en neemt samen met Mette afscheid. Mette gaat niet naar school, is te moe en nog aangedaan en zal de dag bij buurvrouw Marijke doorbrengen. Sorrel leent de auto van een andere buurvrouw en gaat naar haar werk. Ties komt er ook achteraan, pakt zijn fiets en gaat naar school. Ik vraag aan de beide journalisten of ze misschien koffie willen. “Graag!”. Als ik boven het koffie apparaat aanzet gaat de telefoon. Het is Kim van televisie programma Pauw, of ik zin heb om vanavond in de uitzending te komen. Ze weet nog niet precies hoe de uitzending vormgegeven zal worden dus we spreken af dat we later op de dag nog even contact hebben. Meteen dient zich het volgende telefoontje aan, een journalist van de Volkskrant wil straks langskomen. Ik zie dan dat er ook vele Whatsapp berichten, SMSjes en Voicemails zijn. Ik kan ze niet allemaal nu beantwoorden.
Ik maak twee koffie en breng deze naar beneden. De NOS journalist meldt dat zijn collega’s van het TV journaal ook onderweg zijn. Ondertussen belt partijvoorzitter Majolein Meijer van GroenLinks om mij succes te wensen en verbindt mij door met Jesse Klaver. We bespreken de situatie en wensen elkaar succes. De telefoon in mijn broekzak trilt onophoudelijk maar ik heb geen tijd om op te nemen. Burgemeester Tange komt pols hoogte nemen. We spreken de situatie door, ook met het oog op de informatie avond die we vanavond willen houden. De veiligheid is nu het belangrijkste maar ik druk hem op het hart dat de avond juist nu moet doorgaan. “Wij moeten ons niet laten intimideren.”
Rond een uur of 10 komt mijn moeder. Die is door het nieuws gealarmeerd en denkt dat ze mij wel even kan helpen in deze hectische situatie. Ik heb zelf nog geen koffie gedronken dus zij maakt een kop koffie voor mij terwijl ik diverse mensen buiten te woord sta. Inmiddels is de politie ook gearriveerd. Zij zetten de straat af en beginnen met een groep aan hun onderzoekswerk.
De cameraploeg van het NOS journaal met verslaggever Ardy Stemerding hebben zich gesettled op het het schoolplein en leggen alle vorderingen van de politie minutieus vast. Als ik een momentje voor mijzelf heb, zet ik de televisie aan om zelf het journaal te bekijken. Buiten doet Ardy live verslag van het onderzoek van de politie. Ik begin me nu te beseffen wat mij allemaal overkomt. Een gevoel van woede maar toch ook verslagenheid begint zich meester te maken. Maar lang kan ik zo niet blijven zitten, de telefoon gaat weer. Ardy wil mij voor de camera en ook de Volkskrant journalist is gearriveerd. Die had netjes gebeld dus is nu als eerste aan de beurt. Wat zou ik nu graag een secretaresse hebben gehad…….
Als ik beneden met de verslaggever van de Volkskrant praat wordt ik weer gebeld. Het is EenVandaag. Of zij een verslaggever mogen langs sturen die met de NOS cameraploeg een opname mogen maken. “Ik zie ze wel verschijnen”, geef ik als antwoord. Tussendoor staat eerst nog een cameraploeg van de Telegraaf voor de deur en komt SBS6 nog opnames maken. De SBS6 cameraman kent mij nog van de opname voor HartvanNederland waarin Vincent Koerse op een bakfiets door Noord-Holland gaat om stemmen voor de provinciale verkiezingen te verzamelen. “Dat waren leukere tijden!” is zijn nuchtere commentaar op deze situatie.
Rond 12 uur staat burgemeester Tange met wethouder Fens weer voor de deur. De bijeenkomst voor vanavond is geregeld, er wordt extra beveiliging ingezet en er wordt uitgeweken naar de brandweercentrale. Hij zal straks een persconferentie geven en heeft later op de dag nog een overleg met de andere fractievoorzitters. “Ik zal proberen daarbij aan te sluiten, al is het maar om even te kunnen vluchten uit deze hectiek”. Antwoord ik hem.
Ik maak tijd vrij voor de rechercheur. Hij wil natuurlijk een verklaring opnemen en ik ben er eigenlijk wel blij mee. Dan kan ik even rustig zitten met een kop koffie en de telefoon uit. We nemen de situatie door en hij zal de verklaring later via de mail naar mij toesturen. We maken nog een grapje waar ik die verklaring moet ondertekenen want naar het politiebureau in Zaandijk gaan, is een lastige opgaaf nu. “Geen punt, ik kom gewoon bij je langs”.
“Aanslag op de democratie”
Rachel van Pauw belt. Zij heeft het overgenomen van Kim en belt om nog even af te spreken voor vanavond in de uitzending. Ik vertel haar dat ik vanavond naar de raadsbijeenkomst ga dus dat zij dan maar wat moet regelen met vervoer. We spreken af dat we rond zes uur nog even contact hebben. Dan staat de ploeg van EenVandaag op het schoolplein. Ik word inmiddels bekend met het riedeltje dat ik telkens afdraai. Maar als de verslaggever mij wat prikkelt doe ik de uitspraak:”Als het werkelijk is wat het is, is het een aanslag op onze democratie en dan moeten jij en ik daar vandaag tegen in verzet komen!“. De #kominverzettegenhaat hashtag is geboren!
Dan belt NieuwsUur. Of ik vanavond in de uitzending van 22:00 kan komen in Hilversum. Ik vertel ze dat dat niet zal gaan omdat ik eerst nog naar de consultatie bijeenkomst moet en ook om 23:00 heb beloofd naar Pauw te gaan. Als ik de telefoon neerleg realiseer ik mij dat iedereen wel met mij wil praten. Misschien ook wel DWDD? Dat vinden wij thuis allemaal een leuk programma. En alsof de duvel het hoort, wordt ik direct gebeld door Anne Stokvis van DWDD. Of ik vanavond in de studio wil komen, het is dan het hoofd-item. Ik vertel haar dat ik dat wel wil maar dat ik ook al een afspraak heb met Pauw én dat ik die bijeenkomst wil bijwonen. Anne zegt dat dat allemaal wel te plannen is maar vertelt er ook bij dat ik niet 2 afspraken mag maken met publieke programma’s. Pardon? “Ik heb alleen maar twee afgebrande auto’s en een hoop gedoe. Regelen jullie zelf maar onderling hoe je het wilt, je kent de voorwaarden: 20:00 in Wormer en uiterlijk 22:00 uur kun je me weer ophalen!”. Ze gaat het regelen.
Ik besluit om de boel te ontvluchten en krijg een lift van buurvrouw Marijke naar het gemeentehuis als ondertussen de auto’s worden weg getakeld, natuurlijk onder toeziend oog van Ardy en zijn cameramensen. Maar ook hij staat op het punt z’n spullen te pakken om op tijd bij de persconferentie op het gemeentehuis te zijn. Daar staan inmiddels heel wat communicatie auto’s met onrustige verslaggevers er omheen.
Op het gemeentehuis zit ik even in een rustig hoekje en kan ik wat berichtjes beantwoorden op mijn smartphone. En natuurlijk praat ik wat bij met collega raadsleden die er ook zijn en met de griffier. Met enkele mensen bespreek ik het plan om vanavond uitgebreid voor de televisie te komen. Ik heb het idee inmiddels opgevat om het gezin mee te nemen naar DWDD als afleiding en misschien om ook een woordje te doen. Tange vindt dat een goed idee; “het is een prima manier om zo deze vervelende dag te verwerken”. Wel wordt de tip gegeven om na te denken over een persvoorlichter die mij kan helpen. Ik herinner mij dat Marjolein Meijer van GroenLinks mij dit vanochtend als optie heeft aangeboden. Ik bel haar en zij regelt dat Yara mij zal ondersteunen.
Als rond 16:00 uur DWDD terugbelt met de opmerking dat alles geregeld is, maken we de afspraak rond. Wij komen met z’n vieren aan tafel voor een gesprek met Mathijs van Nieuwkerk. De taxi haalt ons rond half 6 op, er is eten in de studio voor ons geregeld. Na het item zal de taxi mij naar Wormer brengen zodat ik de bijeenkomst gewoon kan bijwonen. Deze wacht tot ik klaar ben en brengt mij dan weer terug naar de studio van Pauw zodat ik op tijd ben voor de uitzending van 23:00 uur. Ik wil graag dat er een persvoorlichter bij aanwezig is. Dat is geen probleem dus ook die afspraak bevestig ik naar Yara die dan al in de trein zit onderweg naar Amsterdam. Wethouder Saelman wil mij wel terug brengen naar Oostknollendam maar ik adviseer hem dat niet te doen. “Volvo’s zijn ongewenst in Oostknollendam…..”. We kunnen er om lachen.
Rond half vijf is iedereen weer thuis en ik leg het plan voor om samen naar DWDD te gaan. Dat idee valt goed. Sorrel regelt nog wat met de buren zodat zij morgen met een geleende auto naar haar werk kan. Als we in de taxi onderweg naar Amsterdam zitten, belt Rachel van Pauw weer. Zij meldt mij dat alles geregeld is en dat de taxi mij vanavond zal ophalen. Maar als ik haar vertel dat wij al in de taxi zitten onderweg naar DWDD wordt ze boos. “Je mag niet in twee uitzendingen tegelijk. Daar hebben wij regels voor en toch een afspraak over gemaakt?”. “Sorry, Rachel maar ik ben niet bekend met jullie manier van werken en wil ook niet onderdeel zijn van jullie probleem. Dus zoek zelf maar een oplossing”. Ze denkt even na en antwoordt dan dat we maar gewoon moeten komen.
DWDD is leuk. Hoewel we geen van allen een hap door de keel krijgen, is de belangstelling prima. Mathijs stelt ons gerust, maakt nog wat grapjes en wenst ons plezier. We gaan allemaal langs de grime en ik bespreek met Yara hoe het gesprek mogelijk kan lopen. Tips die zeker handig zijn want je wordt onder vuur genomen!
Sorrel, Ties en Mette blijven in de studio zitten en maken de hele uitzending mee. Selfies maken met Erben Wennemars is ook leuk. Ik ga met Yara met de taxi weer terug naar Wormer om de consultatie avond in de brandweer kazerne bij te wonen. Bij aankomst lijkt het wel een belegering. Een enorme hoeveelheid pers- en verbindingauto’s staan voor de brandweerkazerne geparkeerd. Er loopt politie rond maar wij mogen doorrijden tot de voordeur. Daar staan mijn collega raadsleden de mensen op te vangen die naar binnen willen. Iedereen wordt persoonlijk welkom geheten en naar de naam gevraagd. In plaats van 120 belangstellenden zullen er die avond 408 mensen aanwezig zijn. Als ik de grote ruimte binnenloop stormen de camera’s en verslaggevers op mij af. Ik probeer ze te ontlopen en doe hier een daar een praatje met een bekende. Dan geeft Yara mij de tip om gewoon tussen het publiek te gaan zitten zodat de journalisten mij niet verder kunnen lastigvallen. Naast één van de weinig nog vrije stoeltjes zit een bekende uit mijn dorp. We praten wat waarbij ik mij verontschuldig voor het feit dat hij nu ook op de foto wordt gezet. Het is een gekkenhuis. Gelukkig verloopt de avond verder goed. Iedereen kan zijn/haar woordje doen waarbij de uitsmijter gelukkig aan het eind komt als Fleur (ook uit Oostknollendam) ontwapenend mededeelt dat het toch fijn zou zijn als de vluchtelingen ook kinderen en een goede trainer meebrengen want dat is goed voor de voetbalclub in Oostknollendam! Super.
Het NOS Journaal van 20:00 uur geeft een samenvatting van de dag met een kijkje op de bijeenkomst in de brandweerkazerne. Ook heeft VVD leider Zijlstra een kogelbrief ontvangen en geven andere Haagse politici een reactie op wat er deze dag is gebeurd.
Angst voor het onbekende
Na afloop van de bijeenkomst praat ik nog met enkele mensen in de zaal. het was immers de bedoeling om het gevoel over vluchtelingenopvang te peilen bij bewoners. Zo spreek ik onder andere met een vader en zijn zoon die zich beide zorgen maken over de kans op werk voor zijn zoon in de toekomst. Ik beluister de argumenten en deel dan mijn gevoelens op dat onderwerp: “Ik ben zelf ondernemer. Denk je nu werkelijk dat ik iemand in dienst neem die mijn taal niet spreekt, of de taal van mijn klant niet spreekt, niet begrijpt hoe mijn klant zaken met ons wil doen of niet de juiste opleiding heeft?”. Zij knikken beide van nee. “Maar denk je dat ik jou aan zou nemen als jij met een petje op naar mijn klant toe gaat, of als jij de wens van mijn klant niet begrijpt omdat je je schoolopleiding niet hebt afgemaakt? Ik kies dan degene die het beste is.” Ze begrijpen het. De vader besluit het gesprek dat hij gewoon wat angst heeft voor dingen die hij niet goed kan plaatsen of waarmee hij nog geen ervaring heeft. Na nog wat gesprekjes besluiten Yara en ik om weer in de taxi te stappen en naar Amsterdam te rijden.
In de auto praten we nog wat na, ook samen met de chauffeur. Die heeft een andere mening over het vluchtelingen onderwerp en is dus kritisch. Hij corrigeert een enkele uitspraak van mij die hij vandaag heeft gehoord op de radio. Ook goed om te horen en ik neem zijn tips ter harte. Als ik boven in de studio bij Pauw kom maakt Ties net een selfie met Frans Bauer en ligt Mette te slapen op de bank. Het is inmiddels over tienen. Bij Pauw herhaalt het riedeltje zich weer. Ik ga weer naar de grime en praat even met Alexander Pechtold over het voorval. Jeroen Pauw schudt een hand maar toont verder geen belangstelling. Rachel spreekt de uitzending met mij door. Ik zit niet aan tafel maar op de bank. De uitzending zal met mij beginnen en daarna zullen Pechtold en Schneiders, de burgemeester van Haarlem en ook slachtoffer van intimidatie, het gesprek verder voeren. Ik zak in en heb grote moeite mijn ogen open te houden en het gesprek te volgen. Vooral het stuk met Frans Bauer is saai. Na afloop verdwijnen wij meteen naar beneden. Ik bedank Yara voor haar hulp en stap met het gezin in de taxi die ons snel naar huis brengt. Het is al na 12 uur als we thuis komen. Mette gaat weer bij Sorrel slapen, zij durft nog niet in haar eigen bed, Ties verdwijnt wel naar zijn eigen kamer en ik neem het bed van Mette. We slapen allemaal als een blok. Deze dag is eindelijk voorbij.